کاربرد روش GIS در شناسایی مناطق روستایی باپتانسیل اکوتوریستی با استفاده از منطق فازی و مدل AHP مطالعه موردی دهستان دولت آباد داراب استان فارس

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسنده

استادیار، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران

چکیده

 در این پژوهش جهت بررسی توریسم دهستان دولت آباد ابتدا به گرد آوری اطلاعات و منابع موجود در مورد رشد و توسعه صنعت گردشگری و همچنین شناسایی امکانات و خدمات مورد نیاز آنان به صورت کلی پرداخته شده است. در مرحله بعد به شناسایی محدوده مورد مطالعه پرداخته شد و کلیه اطلاعات طبیعی (آب و هوا، ژئومورفولوژی، خاک) و نیز اطلاعات مربوط به عوامل انسانی موجود (جمعیت، امکاانات و خدمات) جمع آوری گردید. بعد از شناسایی محدوده مورد مطالعه به مکان یابی بهینه امکانات و خدمات مورد نیاز گردشگران در قالب دهکده گردشگری در دهستان دولت آباد پرداخته شد. جهت مکان یابی دهکده گردشگری از دو روش استفاده از تلفیق لایه‌ها در سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از فرایند تحلیل شبکه­ای و با شاخص همپوشانی انجام شد و نیز با استفاده از روش منطق فازی و تلفیق لایه‌ها با عملگرهای فازی AND، Gamma استفاده شد نتایج نشان دادند که استفاده از عملگر AND و GAMMA مناطق مساعدتر و بهینه‌تری نسبت به شاخص همپوشانی مشخص می­کنند در نهایت با استفاده از پرسش گیری شرطی در GIS مکان مورد نظر در ضلع شمالی و شمال غربی دهستان دولت آباد شناسایی گردید.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Using GIS Method to Recognize Ecotouristic Bottlenose Village Areas Using Fuzzy Logic and AHP Model Case Study of Dolati Abad Village in Darab, Fars Province

نویسنده [English]

  • Mohammad Ebrahim Afifi
Assistant Professor, Larestan Branch, Islamic Azad University, Larestan, Iran
چکیده [English]

Abstract
In this study, in order to study tourism in Dowlat Abad, we first gather information and resources about the growth and development of the tourism industry and also identify the facilities and services they need in general. In the next step, the area of study was identified and all natural information (climate, geomorphology, soil) as well as information about available human factors (population, facilities and services) were collected. After identifying the study area, optimal location of the facilities and services needed by tourists in the form of a tourism village in Dowlatabad districts was investigated. In order to locate the tourism village, two methods of using the integration of layers in the GIS were performed using the network analysis and overlapping index, and using the fuzzy logic method and the integration of layers with fuzzy operators AND, Gamma The results showed that the use of AND and GAMMA operators indicate more favorable and more favorable regions than the overlap index. Finally, using conditional questioning in GIS, the location was identified in the north and northwest of Dolatabad district.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Location
  • Rural tourism
  • Dolatabad
  • GIS
احمد ثانی، ن. بابایی کفاکی، س. متاجی، ا، (1390)، بررسی امکان فعالیت‌های اکوتوریستی از نظر اکولوژیک در جنگلهای زاگرس شمالی با کاربرد تصمیم گیری چند معیاره، سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور، فصلنامه آمایش سرزمین، سال سوم، شماره چهارم، بهار و تابستان.
افتخاری، ع. قیداری، ح. پورطاهری، م، (1392)، گاربرد روش تلفیق MCDM و GIS در شناسایی مناطق روستایی با پتانسیل اکوتوریستی، پژوهش‌های روستایی، دوره 4، شماره 3، پاییز.
افتخاری، ع. مهدوی، د. پورطاهری، م (1389)، فرایند بومی سازی شاخص‌های توسعه پایدار گردشگری روستایی در ایران، مجله پژوهشهای روستایی، شماره 1.
افتخاری، رکن‌الدین، قادری اسماعیل، (1381) نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی (نقد و تحلیل چارچوب‌های نظریه‌ای)، فصلنامه مدرس، دوره 6، شماره 2..
آقازمانی، ی. قادری، ا (1393)، توریسم راهکاری جهت توسعه پایدار روستاهای مناطق بیابانی ایران (مطالعه موردی روستای فهرج استان یزد)، فصلنامه فضای گردشگری، سال سوم.
حاجی نژاد، ع. یاری، م (1392)، برنامه ریزی راهبردی اکوتوریسم با استفاده از مدل ترکیبی Topsis – swot مورد: پارک جنگلی بلودان کوهدشت)، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 32.
حیدری ساربان، وکیل (1394) بررسی اثرات گردشگری درارتقای توانمندی‌های اجتماعی و روان شناختی روستائیان (شهرستان مشگین شهر) مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال چهارم، شماره 12.
دخیلی کهنمویی، ج (1383) درآمدی بر برنامه ریزی تفریحگاههای توریستی، نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، شماره پیاپی 17، دانشگاه تبریز.
رشیدی، آ. مخدوم، م. فقیهی، ج. شریفی، م، (1389)، ارزیابی اکوتوریسم در جنگل‌های اطراف تالار زریبار با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS، فصلنامه پژوهش‌های محیط زیست، سال 1، شماره 2، پاییز و زمستان.
سقایی، مهدی (1382)، بررسی قابلیت‌های گردشگری روستایی در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد
رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد.
سقایی، م. امینی نژاد، غ. صبوحی، غ (1394) تاثیرات صنعت گردشگری بر توسعه اجتماعی و فرهنگی شهر بوشهر، فصلنامه برنامه ریزی منطقه‌ای، سال نهم، شماره 18.
صفاری، ا. قنواتی، ع. صمیمی پور، خ، (1391)، شناسایی پهنه‌های مستعد توسعه اکوتوریسم در شهرستان کازرون، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دوازدهم، شماره 26، پاییز.
مؤمنی، منصور و شریفی سلیم، علیرضا (1390)؛ مدل­ها و نرم­افزارهای تصمیم گیری چندمعیاره، ناشر مؤلفین، چاپ اول
مؤمنی، م. تقی پور جاویدی، م. مستغاثی، ش، (1390) به بررسی مکانیابی بهینه مناطق نمونه گردشگری (مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان)، فصلنامه فضای گردشگری، سال دوم، شماره 8، 113 – 130.
فرج زاده اصل، م. کریم پناه، ت، (1387)، تحلیل پهنه‌های مناسب اکوتوریسم در استان کردستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 65، پاییز.
قادری، اسماعیل، (1382)، نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی، پایان نامه دکتری، جغرافیا و برنامه ریزی، استاد راهنما، دکتر عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
کرمی، ف. شریفی، ر، (1392)، ارزیابی گردشگری روستایی با استفاده از مدل SWOT (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی مراغه)، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره 17، شماره 46، 199 – 221.
موسی وند، ج. محمودی، م. چراغی، ر (1393)، توسعه گردشگری روستایی در راستای توسعه پایدار (نمونه موردی: روستای سورین شهرستان بانه)، فصلنامه فضای گردشگری، سال دوم، شماره 8.
نیک نژاد، م. مهدوی، ع. کرمی، ا، (1394)، تعیین مناطق مستعد توسعه اکوتوریسم با استفاده از فرایند تحلیل شبکه‌ای ANP مورد شناسی: شهرستان خرم آباد، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری – منطقه‌ای، شماره 14، بهار.
Bukenya, J., (2012), Application of GIS in ecotourism development, decision; Evidenece from the pearl of Arica. National resource economic program, wesl virginal universitypress.
Bukowski, G,1976; “tourism and conservation: confliet,co-existince or symbiosis, environmental conservation
Dondo, CH, Bhunu s, T, Rivett, U,,. (2003), GIS in Tourism – A Zimbabween
Kumari, s. Behera, M, D. and Tewari, H, R., (2010), Identification of potential ecotourism sites in west District, Sikkim using geospatial tools, Tropical Ecology.